Verslag Netwerkbijeenkomst

Thema: Zingeving

Opening

Susanne Kruys opent de bijeenkomst met een welkom voor iedereen en een korte inleiding van het thema. Zij vertelt dat ieder mens eigen ervaringen heeft met zingeving. Er is een relatie tussen zelfregie en zingeving. Tijdens het symposium in de Dom op 22 januari is het thema zingeving, spiritualiteit verkend. Deze netwerkbijeenkomst is bedoeld om het thema meer concreet te maken en te vertalen naar de dagelijkse praktijk van ons werk. We willen met elkaar antwoorden vinden op vragen zoals:

• Hoe maak je het werken aan zingeving concreet?

• Wat werkt en wat niet?

• Wat heb je nodig om zingeving te integreren in het dagelijks leven en het werk?

Aan de slag

Na de opening gaan we met elkaar aan de slag in kleinere groepen. We onderzoeken een foto van het beeld van Marc Chagall (Jacob's strijd) en vertellen elkaar wat we zien in dit beeld. Eerst door een beschrijving te geven van wat er feitelijk waarneembaar is. Hieruit blijkt dat ieders blik gevat wordt door iets anders in dit beeld. Vervolgens vertellen we onze interpretatie van het beeld. Ook hier blijkt dat ieder een eigen betekenis geeft aan het beeld. We vertellen over onze eigen interpretatie. Het is mooi om te ontdekken dat alle interpretaties samen een meer verdiepend en completer beeld met verhaal geven. Bij het vertellen van onze interpretaties wordt troost genoemd en vrijheid tegenover gevangenschap, onrust versus rust, en donker versus licht. Dan leggen we het verband tussen het interpreteren van de beelden en onze werksituatie. Voor ons werk betekent het dat we zoeken naar de verbinding tussen de ander en onszelf, we zoeken naar krachten van mensen, drijfveren van mensen, dat we luisteren naar mensen, dat we erkenning geven voor dat wat betekenisvol is voor de ander. We constateren met elkaar dat de ontmoeting het fundament is voor zingeving in ons werk en in ons leven.

Terugkoppeling

Na het werken in de groepen, volgt de terugkoppeling. We kijken naar de oogst van wat er in de groepen gezegd is over het thema zingeving. Waar blijkt zingeving uit? Er worden veel aspecten genoemd die met ontmoeting samenhangen. De lijst van alle dingen die gezegd zijn, zit bij dit verslag. In de discussie wordt het plan genoemd om een werkplaats op te zetten over zingeving, spiritualiteit, en de koppeling naar de hulpverlening. Het idee om een werkplaats op te zetten waarin we met elkaar aan de slag gaan om dit thema uit te dragen, wordt door iedereen omarmd. De organiserende partijen gaan met dit idee aan de slag.

Lezing Monique Heij

Monique Heij sluit de middag af met een lezing over "bestaansleegte, hoe hechting leegte overwint." Monique vertelde op een aangrijpende manier over haar eigen ervaringen met behandelingen in de Ggz. De reguliere behandelingen, medicatie en therapieën, leiden niet altijd tot een genezingsproces. Er is een verband tussen veilig gehecht zijn als kind en het ontwikkelen van je identiteit. Als een kind niet de mogelijkheden heeft om zich veilig te hechten aan ouders, verzorgers, kan het onvoldoende een identiteit vormen. Een eigen identiteit geeft je houvast, het is je zijn: dat wat je bent met je unieke eigenschappen, en de dingen die jij waardevol vindt en zin geven aan je bestaan. Monique noemt het je zelfgevoel, je bezieling. Onveilige hechting kan er voor zorgen dat een kind zijn zelfgevoel en bezieling kwijtraakt en een soort overlevingspatroon ontwikkelt om te overleven. Jezelf zoveel mogelijk aanpassen (jezelf wegcijferen) of juist zo hard mogelijk schreeuwen (jezelf overschreeuwen), in de war raken (gedesorganiseerd) zijn voorbeelden van overlevingspatronen. Als een kind volwassen wordt, werkt zo'n overlevingsstrategie niet meer en dan kun je in een situatie komen waarin je bestaansleegte ervaart. Je identiteit brokkelt af en je bezieling (waardevolle innerlijke drijfveren) lost op. Het gevolg is ernstig psychisch lijden: psychosen, depressies eenzaamheid, suicide, een vraag om hulp. Volgens Monique is het belangrijk dat je als Vrager de mogelijkheid krijgt om je te hechten aan iemand die jij vertrouwt en met wie je een (tijdelijke) hechtingsrelatie aan kunt gaan, een zogenaamde Helper. Door je opnieuw te kunnen hechten wordt bijgedragen aan het ervaren van bezieling en inspiratie, de fundamenten voor de ontwikkeling van je identiteit. En daarmee ontstaan weer mogelijkheden tot herstel. Hechting helpt ook bij het om kunnen gaan met bestaansleegte. Een tijdelijke hechting van de kindpositie aan de Helper is noodzakelijk om de bestaansleegte te doorstaan en te overwinnen. De Helper moet weten welke hechtingsstijl hij heeft, hoe hij mentaliseert (het eigen gedrag en dat van anderen begrijpt in termen van wensen gedachten en gevoelens, afstemming zoeken en vinden) en wat bestaansleegte is (www.bestaansleegte.nl).

De dingen die Monique Heij vertelt, maken indruk op iedereen. Een (therapeutische) relatie tussen Vrager en Helper, ontmoeting, contact, er mogen zijn, zonder oordeel, het zijn allemaal thema's die te maken hebben met Zingeving!

Terugkoppeling van dingen die gezegd zijn over zingeving. Waar blijkt zingeving uit?

• Verbondenheid

• Zonder oordeel zijn

• Confronteren

• Ontmoeten

• Verwonderd zijn

• Ontwikkelingsgericht zijn

• Niet bang zijn voor wat je gaat zien bij een cliënt

• Positieve dingen zien en horen

• Vertrouwen geven aan elkaar

• Luisteren

• Iemand de kans geven om zichzelf te uiten